 Samen vormen de
christenen meer dan 60% van de bevolking. De godsdiensten van Ethiopië
komen ons bekend voor: Orthodox, Protestant en Rooms Katholiek. De grootste
groep is interessant: de Ethiopisch Orthodoxe Kerk. Hoe bekend hun
geloof ook lijkt, zelfs als je het christelijk geloof uit Nederland een beetje
kent, kun je verbaasd staan over de Ethiopische versie.
ORTHODOX [recht in
het geloof]
Het christelijk geloof is in
Ethiopië eeuwen eerder verspreid dan in ons land. Uit
bijbelverhalen
weten wij dat er in bijbelse tijden al contacten waren. In de vierde eeuw van
onze telling zette het
 goed
door. Er spoelden twee
schipbreukelingen uit
Syrië
op het strand in Ethiopië aan. De koning nodigde hen aan zijn hof en zij mochten
over hun geloof vertellen. Het hof werd christelijk en zo is het gekomen, dat
het christelijk geloof tot staatsgodsdienst werd.
Het meest opvallende is voor
ons hun grote aantal feesten.
Op de 29e van élke maand vieren zij de geboorte van Christus en met
kerst nog een keer!
Op 11 september van onze
kalender vieren zij nieuwjaar.
In hun geloof over Jezus leggen zij alle klemtoon op zijn
goddelijke
aard.
In hun kerk worden weinig
preken gehouden. Poëzie en muziek
spelen de hoofdrol.Twee keer per week [op woensdag en vrijdag]
vasten
zij, dat wil zeggen: zij eten geen vlees, zelfs geen ei.
Besnijdenis
komt vrij algemeen voor [ook wel bij meisjes.] Hun
bijbel is de dikste op
de planeet, met meer dan 80 boeken, onder andere het
Thomasevangelie.
ETHIOPIË in de BIJBEL
Uit de bijbel weten wij dat er
tussen Palestina en Afrika contacten waren. Een paar
voorbeelden:
* Ook in de oudheid gingen
mensen naar verre landen [of werden er als slaaf naartoe verkocht] omdat zij
ergens specialist in waren. Van Ethiopiërs is bekend dat zij als boodschapper in
dienst waren van koningen, omdat zij goede
hardlopers zijn. [Dat
was dus lang voor de Marathon van New York al bekend.] In het verhaal van
David
en Absalom
wordt er een zwarte hardloper naar David gestuurd met het slechte nieuws dat
zijn zoon is omgekomen. Voor zo’n bericht krijg je toch geen fooi, dus dan mag
een Afrikaan de klus doen…. [II Samuël 18]
* Koning
Salomo
krijgt de koningin van Seba
op bezoek en zij is diep onder de indruk van het paleis, zijn tempel en zijn
wijsheid. [I Koningen 10] Het zou kunnen, dat de koningin en Salomo het zó
gezellig hebben gehad, dat de koningin zwanger naar Ethiopië terugkeerde. Dat
verhaal staat niet in onze bijbel, maar wel in de bijbel van de Ethiopische
kerk! Er werd een zoon geboren, die op zekere dag op zoek ging naar zijn vader
in Jeruzalem en op de terugreis bracht hij de Tien Geboden naar Ethiopië. [Hoe
dat verder afloopt, lees je bij het stukje over de zwarte joden.]
* Koning
Zedekia
heeft een hoveling
uit
Ethiopië
in zijn paleis [Ebed Melech was zijn Hebreeuwse naam], maar in de stad ook een
lastige profeet Jeremia.
Om die profeet een toontje lager te laten zingen, wordt hij in een put
afgezonken, waar een laag slijk in staat: dat kan een langzame dood worden. Dan
schiet de hoveling te binnen dat hij bij de inburgeringscursus toch wat anders
heeft geleerd: iets over rechtvaardigheid in het land Israël en als het ware
liefde
voor je naaste,
toch? Hij spreekt de koning aan en krijgt het recht Jeremia te redden uit het
slijk. [Jeremia 38]
* In de eerste tijd dat de
apostelen met het verhaal van Jezus de wereld rond gaan, komt er een hoge
ambtenaar
uit Ethiopië op bedevaart
naar Jeruzalem.
Hij koopt daar een Jesajarol en leest op weg naar huis al vast een stukje.
Filippus, een leerling van Jezus, geeft hem onderweg een cursus ‘bijbellezen
voor dummies.’ [Handelingen 8] Ook langs die weg kan het verhaal van het
christelijk geloof in Ethiopië terecht zijn gekomen.
ZWARTE JODEN?
Rond 1980: plotseling een
onbekende groep mensen op het wereldtoneel: zwarte joden uit Ethiopië?
Hun stijl van leven had veel
joodse
elementen:
zij hielden de sabbat,
kenden teksten uit het psalmenboek,
kerfden davidsterren
in het hout van hun huizen, enz, enz. Waar kwamen zij vandaan?
Het zat ongeveer als volgt: er
woedde in Ethiopië een burgeroorlog die grote stromen
vluchtelingen
veroorzaakte naar Soedan.
De vluchtelingen met een joodse achtergrond werden in het diepste geheim opgehaald door
Hercules vliegtuigen die hen naar Israël brachten.
Die verhuizing [operatie
Mozes] leek goed te
lukken, maar lekte uit en stopte toen plotseling, want Soedan kon het niet
maken, ten opzichte van de Arabische buren, om met Israël samen te werken. De
vluchtelingen hoorden tot stammen die in Ethiopië met een Hebreeuwse naam
Falasha’s
werden genoemd, wat ‘outsider’ betekent.
Rond 1990 werden de overige
Falasha’s opgehaald. Eerst met vijfhonderd per maand en in ruil leverde Israël
wapens, zelfs clusterbommen. Voor elke geredde zwarte jood vonden andere
Afrikanen de dood. Tenslotte werden de laatste 15.000 binnen twee dagen naar
Israël gevlogen. Voor hen werd losgeld
betaald: $35 miljoen. Op dit moment wonen er nog een paar Falasha’s in Ethiopië
en 80.000 in Israël.
Een
verklaring
voor hun bestaan, is dat zij afstammen van de verloren stammen van het volk
Israël, maar het verhaal van de koningin van Seba en haar romance met koning
Salomo is mooier. Hoe joods de Falasha’s echt zijn, daarover wordt in Israël wel
een oogje dicht geknepen: velen van hen waren eigenlijk christen.
Uit
DNA-onderzoek is gebleken, dat Falasha’s meer overeenkomsten hebben met
Ethiopiërs, dan met joden.
Nu zij in Israël wonen, is het
leven nog niet eenvoudig. Zij wonen in dorpjes achteraf en kunnen niet goed
meedoen in de samenleving. In 1996 brak er een rel uit, omdat het
bloed van
Falasha’s wel bij de bloedtransfusiedienst werd afgetapt, maar nooit gebruikt,
omdat Ethiopië een AIDS-risico heeft dat 50x hoger is dan gemiddeld. De
Falasha’s gingen protesteren en droegen borden: ‘Apartheid in Israël!’ De
politie kwam met rubber kogels en traangas: Trouble in Paradise! De Palestijnen,
die ook naar de Israëlische tv kijken, konden er wel om lachen.
[Israëlische Falasha’s hebben
een mooie site:
www.iaej.co.il
en ook
www.falasha.org
is een bezoek waard.]
RASTAFARI’S
Het Rastafari-geloof is ook afkomstig uit Ethiopië. De naam komt
van de laatste keizer van Ethiopië, die in 1930 gekroond werd. Hij werd gezien
als de 225e afstammeling van koning Salomo en zijn titel was: ‘De
Leeuw van Juda.’ Volgens Rasta’s zijn er twee rijken in de wereld: Zion en
Babylon. Zion is de hemel op aarde en vooral in Ethiopië kun je dat
ervaren. Babylon is de blanke macht van het kolonialisme, waarmee
eeuwenlang zwarte mensen zijn onderdrukt. Jah is God en die naam komt
uit het Hebreeuws, waar hij JHWH wordt genoemd.
Met de clip van Bob Marley ‘Iron Lion Zion’ kom je even in
de sfeer van Zion en Babylon. In april 2005 werd de 60e
geboortedag van Bob Marley gevierd met een conferentie AFRICA UNITE en
een groot concert in Addis Abbeba, de hoofdstad van Ethiopië.
I had to run
like a
fugitive
just to save
the life I
live
I’m gonna be
Iron like
a Lion in Zion
|
