MAROKKO
2004
Een reis door Marokko is een verrassende ervaring. Het land is van een onwerkelijke schoonheid. De poort van het koninklijk paleis in Fès is sprookjesachtig en je kunt zo dichtbij, dat je de deur kunt aanraken:
In alle vroegte kun je op een terrasje zitten
met het gevoel dat je in Parijs bent, maar een paar uur later stap je drie
kilometer verder door een Arabische, middeleeuwse omgeving met gesluierde
vrouwen, muildieren die de voetgangers in nauwe steegjes aan de kant duwen en
overal kinderen die mee moeten doen in de huisindustrie.
Af en toe is de herrie ondraaglijk door de tientallen hamers die het koper bewerken, dat in dikke rollen van elders wordt aangevoerd op de ruggen van ezels. Dan plotseling, sta je voor de ingang van een moskee en je hoort het water van de fontein op de binnenplaats klateren. Je zou graag je handen even wassen, maar het bordje is duidelijk: 'l'acces interdit aux non-musulmans.'
Een dag later reis je
door een berglandschap
waar nomaden
wonen. Wij worden in een tent uitgenodigd om thee te drinken. De
vrouwen
stoppen even met het weefgetouw dat tussen de palen van de tent is
opgezet. Wij
zitten nog maar net of bij één van de vrouwen gaat een mobieltje af: er komt
een sms-je binnen. De herder, die met
de schapen
hogerop in de bergen is, heeft ons zien komen en heet ons welkom.
Weer een dag later
wandel je
door de oase in de Todrakloof, met aan beide zijden van het pad
vruchtbomen:
kweeperen, granaatappels, dadels, vijgen en druiven. Nog niet alles is
rijp,
maar je beseft wel wat allochtonen missen in onze bossen. Deze oase is
met
recht een 'smulbos!'
Maar, je wilt meer dan alleen toerist zijn. Hoe kom je dan aan extra informatie? Op je hotelkamer lees je af en toe een krant. Die geeft waardevolle aanvullingen. De krant Le Matin heeft een drievoudige datering: christelijk, islamitisch én joods! [2004, 1425 en 5764] De redactie is zich het multiculturele van Marokko dus sterk bewust. [Zou Rita Verdonk ook Nederlandse kranten willen met drie tellingen erop?] Politiek is de krant braaf en schrijft elke dag over de Westelijke Sahara [door Marokko bezet sinds 1975] en hoe vlug het probleem nu door de koning zal worden opgelost. Op de achterpagina staan de gebedstijden naast de horoscoop; moet kunnen, maar ik zie zoiets het Reformatorisch Dagblad nog niet doen!
De munten hebben een
dubbele datering: islamitisch en christelijk. Het journaal wordt
twee keer
uitgezonden; eerst in het Frans, daarna in het Arabisch. Tussendoor de
commercials, waarin de Aisha fruitconserven mij opvallen. Aisha was de
sterkste
vrouw van Mohammed, die hij huwde toen zij negen en hij vierenvijftig
was.
Opmerkelijker zijn
de spotjes
van banken die zich specialiseren in de geldstromen die van Marokkanen in West-Europa
naar
Marokko gaan: € 2 miljard per jaar en daar wil je als bank
uiteraard wel
dichtbij zitten.
Op de Avenue koop
je een
'Femmes du Maroc', een echte glossy voor de vrouw die het gemaakt
heeft, met
erg veel maatschappelijke discussie in de artikelen: hoe zit dat toch met de
islam en je Marokkaanse nationaliteit? Of: kan het wel dat een vrouw
meer
verdient dan haar man? Ook berichten uit het buitenland, zoals over een
Franse
actie in verband met mariages forcés: basta!
De gids in
Fès neemt van zijn
groep afscheid met de beleefde vraag 'to be a real and honest
ambassador of
Marocco' als wij terug zijn in Nederland.
Ik doe het met plezier.
Verder kijken op Internet:
www.lematin.ma [de krant met de drie
jaartallen]
www.reisomdewereld.nl [o.a. reisverhalen over Marokko]
